Άνθρωποι των Θαυμάτων: Subcomandante Marcos

Το παρόν Post για πρώτη φορά δημοσιεύτηκε την 1η Σεπτεμβρίου του 2006 στο blog Άνθρωποι από Καλαμπόκι με τίτλο "Έβαλες λίγο χρώμα στη Σκιά μας". Στο προσωπικό μου blog το συγκεκριμένο κείμενο δεν ανέβηκε ποτέ μα έπειτα από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών κρίνω πως ακόμη κι αν πέρασαν κοντά 3 χρόνια από τότε πως τώρα είναι η κατάλληλη ώρα για κάτι τέτοιο. Αναλυτικά στοιχεία για το βίο του Subcomandante Marcos καθώς και για το κίνημα των Ζαπατίστας θα βρείτε στο προαναφερθέν Blog...

Ήμουν πλέον φοιτητής όταν μια μέρα ξεφυλλίζοντας ένα παλιό περιοδικό "τράκαρα" με την περίπτωση του Subcomandante Marcos και τους Ζαπατίστας.

Στην αρχή του άρθρου φιγουράριζε μια φωτογραφία ενός μαυροφορεμένου άντρα με στρατιωτική φόρμα ο οποίος έκανε το σήμα της νίκης φορώντας μια μαύρη κουκούλα στο κεφάλι. Θα μπορούσες να πεις πως έμοιαζε με μωαμεθανό καμικάζι, με Βάσκο αυτονομιστή, με ταγμένο τρομοκράτη ή ακόμα και με κάποιο επίλεκτο μέλος των Ειδικών Δυνάμεων. Οφείλω να ομολογήσω πως η τότε πανεπιστημιακή μου περσόνα είχε αποκτήσει σαφούς αντιεξουσιαστικούς προσανατολισμούς και προτιμήσεις ενώ με φλέρταρε επίμονα η ετυμολογική έννοια της λέξης τρόμο + κράτη δηλ. τι εκπληρώνει αυτός που προκαλεί τρόμο στο Κράτος;

• Τι χαρακτήρα και ιδεώδη κουβαλά;
• Μήπως απλά έχει διαφορετική άποψη με αυτά που λέει και κάνει το Κράτος και για αυτό θεωρείται κιόλας εχθρός του δευτέρου;
• Μήπως εξοπλίζεται, με Βία απέναντι στην Βία που καθημερινά αντιμετωπίζει από το ίδιο το Κράτος, σαν αντανακλαστική του ανάγκη και ένστικτο;
• Μήπως επιλέγει το δρόμο του ένοπλου αγώνα γιατί πιστεύει πως αυτός ο ωμός τρόπος είναι πιστός καθρέφτης όλων των διαφορετικών πτυχών της κοινωνίας;
• Μήπως γνωρίζει καλά πως έχει αποδειχθεί περίτρανα πως η ένοπλη βία είναι ένας άμεσος τρόπος ώστε να τραβήξει την προσοχή, να σοκάρει και να αφυπνίσει τους φιλήσυχους συμπολίτες του δείχνοντας τους έτσι πως δεν είναι ήρωας από κόμιξ αλλά ένας από αυτούς;
• Μήπως πιστεύει πως κάποιος πρέπει να είναι αυτός που ενίοτε εκπροσωπεί όλο το μένος και το καλά κρυφό απωθημένο της μάζας για εκδίκηση προς τον Δυνάστη της;
• Μήπως εντέλει θεωρεί πως έτσι σπάει τον φαύλο κύκλο του «Θύτη-Θύματος», εφόσον υποθέτει πως αφού ο ένας εξαρτάται από τον άλλον, παίρνοντας τον τίτλο του Επαναστάτη κόβει έτσι και την αλυσίδα της παθητικότητας που κουβάλαγε το θύμα δίνοντας του ένα λόγο για να περάσει στην ενεργητικότητα;

Θυμάμαι πόσο διψασμένα ρουφούσα το μακροσκελές άρθρο του περιοδικού καθώς η φυσιογνωμία και ο βίος του Subcomandante Marcos με εντυπωσίαζε όλο και πιο πολύ και στο τέλος μπορώ να πω πως με κέρδισε κατα-κράτος (για να χαριτολογήσουμε κιόλας λίγο με τις λέξεις). Έκτοτε, ασχολήθηκα πολύ με την φιλοσοφικά οικουμενική περσόνα του Subcomandante Marcos εκτιμώντας απεριόριστα πίσω από αυτήν τον άνθρωπο και καλλιτέχνη της Ζωής, ο οποίος επέλεξε να μείνει κρυμμένος πίσω από τη μάσκα του Επαναστάτη.
Αυτόν τον άνθρωπο που φέρνει σε υπερήρωα. Αυτόν τον ηγέτη (με την πλήρη σημασία του όρου) που με όλα αυτά που έχει πράξει, έχει πει, εκφράζει σαν παρουσία και νόηση τον κάνουν να μην μπορεί να συγκριθεί με κανέναν. Αυτόν τον τύπο που σίγουρα θα μπορούσες να συναντήσεις σαν πρωταγωνιστή σε κάποιο κόμιξ.
Για αυτό και τον γουστάρουμε όλοι εμείς…

• Γιατί η ζωή του άνετα θα μπορούσε να γίνει ταινία, βιβλίο, πίνακας ζωγραφικής, τραγούδι, γλυπτό ή ποίημα.
• Γιατί το παράδειγμα του μπορεί να μας παραδειγματίσει και να μας φέρει έμπνευση στην στείρα από όνειρα ζωή μας.
• Γιατί πολύ θα το θέλαμε να ήμασταν στην θέση του όταν οι αλυσίδες την ίδια στιγμή μας κρατούν δέσμιους των πλαστών ζωών μας.
• Γιατί ταυτιζόμαστε με το Δίκαιο στον αγώνα του με το Άδικο.
• Γιατί ακόμα και έτσι φανταζόμαστε ένα κόσμο καλύτερο.
• Γιατί ξέρουμε πως ακόμα και αν είναι όλα ένα ουτοπικό όνειρο αξίζει πάνω από όλα να πολεμά κανείς απέναντι στον κακό του εαυτό.
• Γιατί ο Επαναστάτης δεν βγαίνει στην ουσία ποτέ χαμένος παρά μόνον κερδισμένος εφόσον για αυτόν δεν μετρά η έκβαση αλλά η προσπάθεια. Σε αντίθεση με όλους εμάς που ζυγίζουμε καιροσκοπικά τα πάντα γύρω μας.

Τέλος, σημειώστε πως κυκλοφορούν και πολλά αρνητικά σενάρια και φήμες για το πρόσωπο του. Κατά καιρούς έχουν ακουστεί πολλά. Το τι είναι σωστό, λάθος, αληθινό ή ψευδές είναι καθαρά υποκειμενικό. Η αλήθεια για μένα είναι πάντοτε κάπου στη μέση…

• Αν και φημολογείται πως είναι από πολύ εύπορη οικογένεια και ότι έχει διατελέσει καθηγητής Φιλοσοφίας σε πανεπιστήμιο του Μεξικού, προτιμά να μιλάει απλοϊκά επιλέγοντας πολλές φορές παραβολές έτσι ώστε να γίνεται κατανοητός από την πλειοψηφία της αγράμματης υπαίθρου.
• Πηγή έμπνευσης για αυτόν, μεταξύ άλλων, έχει αποτελέσει και ο Comandante Che Guevara. Η βασική του ένσταση όμως σε σχέση με τον Che (για αυτό και πολύ σωστά επέλεξε τον τίτλο του Υποδιοικητή), είναι πως πιστεύει απόλυτα στην δύναμη της Ιδέας η οποία ως Μορφή αυτοεκφράζεται με το να είναι η ίδια ο αγώνας καθαυτός υποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την Θυσία που οφείλει να κάνει το ανθρώπινο Εγώ στην υπηρεσία του κοινού σκοπού. Άρα, το φυσικό πρόσωπο στην περίπτωση μας επιτελεί μόνον το ταπεινό όχημα και όχι το κέντρο της Ιδέας.
• Φοράει κουκούλα όχι μόνο για να υποστηρίζει με το παράδειγμα του πως ο αγώνας είναι υπεράνω προσώπων αλλά και σε περίπτωση που σκοτωθεί ο ίδιος, κάποιος άλλος να πάρει την θέση του ως Subcomandante Marcos και να συνεχίσει το έργο του δείχνοντας έτσι πως όλα αυτά δεν στηρίζονται σε ένα πρόσωπο αλλά στον κοινό στόχο.
• Ορισμένοι ισχυρίζονται πως είναι γυναίκα και όχι άντρας πίσω από αυτήν την περσόνα. Απλά έχει βάλει ως βιτρίνα τον σύντροφο της αφού το αντρικό πρότυπο επαναστάτη έχει μεγαλύτερη δυναμική και απήχηση στις μάζες.
• Κάποιοι άλλοι λένε, πως ίσως έχει κάποια χρόνια πάθηση η οποία τον ταλαιπωρεί και τον έχει αποδυναμώσει αισθητά. Για αυτό και πολλές φορές παίρνουν την θέση του ορισμένοι έμπιστοι συμπολεμιστές του παριστάνοντας αυτόν σε διάφορες συνεντεύξεις και πορείες.
• Ένα από τα αρνητικά σενάρια, ίσως και το επικρατέστερο μεταξύ άλλων, αναφέρει πως ο Subcomandante Marcos μπορεί να είναι η Χολιγουντιανή κατασκευασμένη περσόνα του λαϊκού μεσσία εξ Αμερικής ενώ από πίσω της κρύβεται η πίεση που θέλει να ασκεί η CIA στο εσωτερικό του Μεξικού. Και προσθέτουν πως μέχρι τώρα, αν πραγματικά ήθελε η κυβέρνηση του Μεξικού, θα μπορούσε εύκολα να συλλάβει τον ηγέτη των Ζαπατίστας.

Προσωπικά δεν θέλω να πάρω θέση. Μπορεί να είναι όλα μια πλεκτάνη. Μια συνομωσία από τις πολλές που έχουν λάβει μέρος κατά την διάρκεια της Ιστορίας και δεν έχουμε μυριστεί τίποτα. Ωστόσο, αυτό που αποπνέει η περίπτωση των Ζαπατίστας και του Subcomandante Marcos, είτε είναι Μύθος είτε Πραγματικότητα, είναι και η μεγαλύτερη πηγή δύναμης του ανθρωπίνου είδους…η ΠΙΣΤΗ.
Κι αν τολμήσουμε να παραδεχθούμε πως η σύγχρονη δυτική ορθολογική κοινωνία πάσχει από την ύπαρξη και την πίστη που τρέφουμε πλέον στους μύθους, τότε εμένα μου αρέσει να πιστεύω σε Μύθους σαν και αυτόν του Subcomandante Marcos…